Je testament – voor veel mensen klinkt dat als iets waar ze nog liever niet aan denken, of beter gezegd; waarvan ze denken dat ze er nog lang niet aan hóeven denken. Toch kan het niet op laten stellen van een testament nare gevolgen hebben voor jouw nabestaanden wanneer er onverhoopt toch iets met je mocht gebeuren. Onze fiscaal jurist Elly Dekkers weet hoe belangrijk een testament is. Vandaag vertelt ze je over de mogelijkheden.

Testament – geen zorg voor later

Wat gebeurt er met jouw bezittingen na je dood? Veel mensen weten niet hoe ze deze vraag moeten beantwoorden omdat ze daar gewoonweg nog niets voor geregeld hebben. ‘Testament’ klinkt namelijk als iets waar je je pas rond je pensioen om hoeft te bekommeren. “Het lijkt wel alsof mensen soms denken dat ze onsterfelijk zijn”, begint Elly. “Ze denken dat alles op vanzelfsprekende wijze wordt geregeld, en dat je er daarom geen omkijken naar hebt. Natuurlijk hebben we het wettelijk erfrecht dat bepaalt waar jouw nalatenschap naar toegaat. Maar het is niet vanzelfsprekend dat dit overeenkomt met jouw wensen.”

Een testament is een notariële akte met jouw uiterste wilsbeschikking – oftewel, wat er met jouw bezittingen gebeurt als je overlijdt. Het is een manier om uitzonderingen vast te stellen die van toepassing zijn op de wettelijke verdeling, die in alle andere gevallen van toepassing is. Testamenten worden in een landelijk register vastgelegd.

Wettelijke verdeling nalatenschap

De wet maakt onderscheid tussen vier groepen als het gaat om nalatenschappen. Wanneer je niets geregeld hebt, wordt er eerst gekeken naar echtgenoten, geregistreerde partners en kinderen; daarna ouders, broers en zussen, dan grootouders, en tot slot overgrootouders. “In elke situatie krijgt iedereen een gelijk deel”, weet Elly. “Als je geen testament hebt, heb je daar zelf niets over te zeggen.”

Zo kan het dus voorkomen dat je samenwoont met iemand, maar daar niets voor vastgelegd hebt (geen testament). Jouw deel in bijvoorbeeld het huis en overige zaken die jullie samen gekocht hebben gaan in dat geval naar jouw familie. In het ergste geval moet jouw partner de woning misschien wel verlaten! Met een testament kun je niet alleen dit soort vervelende situaties voorkomen, je voorkomt er ook de nodige zorgen (en wellicht frustraties) van jouw nabestaanden mee. Met een goed testament kun je ook na je overlijden goed zorgen voor diegenen die je lief zijn en die je nalaat. Verder is natuurlijk van belang dat je met een goed testament erfbelasting kunt besparen.

Wat je allemaal testamentair kunt vastleggen

Een testament wordt door een notaris opgesteld. Met een testament kun je de verdeling helemaal zelf bepalen. Je kunt daardoor mogelijk bepaalde vrijstellingen benutten. Het is altijd mogelijk om je testament nog aan te passen. “In een testament kun je echt je eigen wensen vast laten leggen”, vertelt Elly. “Wie wat erft, of je erfgenamen wilt onterven, maar bijvoorbeeld ook een uitsluitingsclausule die zorgt dat jouw erfenis voor jouw kind is en niet tot een huwelijksgemeenschap gaat horen. Op die manier kan voorkomen worden dat de erfenis bij de koude kant terecht komt.”

Andere opties zijn bijvoorbeeld iets nalaten aan een goed doel of aan een vriend, het besparen op erfbelasting, het vastleggen van je uitvaartwensen, en zelfs de voogdij van je kinderen regelen. “Een testament wordt pas geopend als je dood bent”, zegt Elly tot slot. “Het is, heel cru gezegd, op dat moment jouw probleem niet meer. Dat wil niet zeggen dat je er niet over na hoeft te denken; het is juist goed om dat wel te doen, om zo heel veel zaken op tijd te tackelen. Ik of één van onze andere specialisten kijkt graag met je mee.”